Гэнэт ихээр гуниглав...

Заримдаа би өөрийгөө замбараагүй тэнэгээр бодохын, үнэн л дээ үнэн, үгүй гэж хэн ч хэлээгүйгээс хойш тийм л байж таараа. Сэтгэлээ хаашаа шидэхээ шийдэж ядаад, сэмэрхий блогтоо үг хаяжийна. Мэдэхгүй хүмүүс мэл гайхах байх намайг. Мөрөөдөл маань мянга мянган хүнийг захирдаг менежер болох атал миллемитрээр хэмжигдэх зүрхээ муу менежлээд байх шиг, мээнэктэй амьтан ч бол. Гэлээ ч би гарах шийдийн өмнө, гаж шийд гаргадаггүйдээ, гайхан бахаддийм өөрийгөө. Яг одоо би юу бичээд байгаагаа мэдэх юм алга. Сэдвээ ололгүй сараачдаг сэтгүүлч шиг шалихгүй амьтан юм болов уу? Гэж бодохийн. Үгүй ч байж болохын гялс гээд огшсон сэтгэл хөдлөл гэдэг л энэ байх, гүнзгийгээр битгий ойлгоорой бичлэгийг минь таминь, тэртээ тэргүй тав аравхан мөр л юм зайлуул цэг...

Насан баярын найр

Өчигдөр бөгөөс үгээр өгүүлшгүй, үзгээр сараачишгүй өвөрмөц нэгэн өдөр өнгөрөөд өндөрлөснийг өгүүлэхүй дор ийн бичэн сууна. Өглөө боллоо, тас харанхуй шүү. Бүүр гайхаад бүлх залгицан аятай бараан царайлаад баас хүрээд явчлаа. Яагаад вэ яагаад яахаараа өглөө болчоод байхад хаб харанхуй байдагсан билээ дээ гээл. Найраагүй онигоотой хүүр нүдээ нээхээ мартцан блээшд. Өдөр өшөө цаашаа өөдгүй өөдгүй юмаар үнэн тасархай үргэлжилнэ гээд бод, төсөөл, унш, анхаар марш эхэллээ гэж.

Би буюу Энзо төрж байсан үеэ төвөггүй санадийн, час час уйлаал, чармай нүцгэндээ бантаал, чалма нөмрүүлээч гэж чарлаал, би ч мөн дөө. Тэхдээ төрөх тасагт календар байгаагүй болохоор кэдэнд төрснөө мэдэдгүүшд. Тэгээл бөөн хэрүүл боожэмой. Ээж 2 сарын 24 гээл, аав 26, эмээ 1 сард, Өвөө 3 сар гээл эцэст нь дундаа тохироод 2 сарын 25 болгосон нь өчдөр байсийм шиг байгаам. За мэдкү ямартай ч онолийн чиг, паракчигийн чиг, аль өнцгөөс нь харсан 1-3 сарын турш тэмдэглэжийж гэр бүлийн бүх гишүүдээ гомдоохгүйн байна гэдэг нь л үнэн. Заримдаа намайг 88 онд төрсөн гэхийн, тэр бол худлаа бөлгөө. 988 ч юмуу 1988 байж болохийн. Сүүлийх нь л дөхөх байх гэж боддийшд.

Ийм маягаар маргаантай эхэлсэн өглөө иин үргэлжилнэ. Утсаа асаатал эрх хаагдчиж, мобигоос барьж байгаа сюрпрайз. Сэмэрхий цамцаа өмсөөд сургууль руу гарах гэтэл сэгсрэгчин дотор илжирцэн байжээлээ, угаалгын машинаас барьжаагаа бэлэг. Подолктойгоо гараад сургууль дээр очтол “чи яасан мэдрэл дурак вэ, нүцгэн шаажийшд” гэнгүүт санаа шууд зовдийн байлээ. Гувцаа өмсөхөө мартчиж гээд толинд хартал арай ч тиймгүй байлээ. Найз нарын минь мэндчилгээ. Толинд харчаад эргэж харахдаа таалагддаг охинтойгоо мөргөлдөөд ахиж нүүрийн харах нягуургүй болтол тас гэдрэг нь савуулсан, бурханаас барьжаагаа бэлэг. Хэхэ энэ бол худлаа шүү тоормозоо мартаад бүлтрэх нь ихдэж байгаа нь тэр. Блогоос минь барьжаагаа бэлэг.

Эцэст нь найзууд, “чамд өнөөдөр нохой 3 харагдах болно”, “чи өнөөдрийн топ архичин байх болно” гэх ухааны юм ярих гэхээр нь “за төвөг дараа тэмдэглье тэхүү” энтр гэжаагаад найз нараа гомдооцоон гэж. Төрөхөөсөө дүндүүкдүү дурак сэтгэлгээтэй дааман толгойт болохоороо тэгээл өнгөрсөн. Хүний төрсөн өдрөөс бултана гэхээс өөрийн төрсөн өдрөөс бултана гэдэг бас их шинэлэг асуудал блээ шүү. Нөгөө юу гэдэг билээ дээ хуриман дээрээсээ зугтдаг бүсгүй гэж байхаас залуу гэж дуулаагүйн байна гэдэг шиг. Эцэст нь насан баярын өдрийн орой 8 цагт хичээл дуусч бас бус ажлаа амжуулаад гэрийн зүг гэлжигнэлээ. Гэрт иртэл хүн байдгүй хоолоо өөрөөр хийх хэрэг гарсан нь тэр. Найзуудаа гомдоосны гор гарна гэж тэр байх.

Вампираас урт настай зам

7 онд засаж эхэлсэн мянганы зам уу? 7 он гэхээр Х.Есүсийн мэндэлсний 7 жилийн ой биш, 2007 жилийх нь тухай ярьжийна. Нэрнээсээ авахуулаал буруу зам байхгүй юу. Мянганы зам гэдэг нь 1000 жил барина хэмээх утгатай гэжүган. Манай монголчууд хэлсэндээ маш сайн хүрдэг хүмүүс гэдгийг 1000 жил барина гэсэн замаа 5 дах жилдээ сунжруулж байгаагаас харч болжээнэ. Одоо 995хан жилийн дараа энэ зам ашиглалтанд орно гоё доо, гоё доо эрдмийн тав гоёдоо гэж. Вампир байсан сан вол эх орныхоо бахархал болсон энэ сайхан замын нээлтийг харчихмаар л юм даг.

Нээрээ дам сураг дуулахнаа тендер зарласан төрийн байгууллага ялагчаа “хайч чулуу даавуудуулж” тодруулсан гэнэлээ. Дэндүү шударга байгааздээ, сураач дээ та нар сугануудаа, сиксерс 76 минээ. Шүүгчээр Зам тээвэр аялал жуулчлалын яамны дэргэдэх тендерийн хорооны дарга нар ажиллаж, олон аавын хүү нарын дундаас Дамба-Очир хэмээх залуу аргагүй ёндоо заан хайчаар занималдсаар байгаад эрх авсан гэнэлээ. Энэ мэтээр эрх шалгаруулах өрсөлдөөн эрх тэгш, элдэв маапаангүй болоод байвал эх орон минь хөгжих нь баараггүй, томрох нь тодорхой гэжүган.

За ер нь шулуухан хэлэхэд Зам барина гэдэг зангууны үлгэр, залхуугийн бэлэн жишээ болж байгаа нь ойртож очоод, өлөнтөж харвал мэдэгдээд байгаа шүү. Лүн хүртэлх лүү урт замыг зургаан жил барих онолын үндэслэл огтоосоо ч байхгүй баймаар. Хийдэг ганц хэлдэг 76 гэж нээрээ. Хэлдэг 76 нь залхуу нэгээ хийдэг ганц болгочихоор улс даяараа урагшаа биш хойшоо тэмцээнд ухаан заран өрсөлдөх хэрэг гарахийн. Тэхдээ хойшоо урагшаа байна уу хамаа юун, өрсөлдөөн байна гэдэг нь дэвшил.

Барууны биш, баруун зүүн талын, хөрш зэргэлдээ, хөгжиж буй, хурдан хөгжсөн гээд хавь ойрын хэдэн улсын жишээг гуйж түүгээд, гуядаж алгадаад харвал гайгүй хэдэн санал зөвлөмж, ганц сайн гарах гарц энтр гээд байхгүй зүйл, болкү ухаан ч гэж алга. Хэн гэж том толгойтой Megamind энэ талаар санаа тавиад шивэр савианд баригдсан аркийдтай Улаанбаатарыг маань салхинд гаргаж сайжруулан сэрүүцүүлэх юм байгаан. PPP, хяналтын систем гээд байнаа байна... мань мэтийг ярихаар ингээд манай дээдсүүд хялалзаад байдийнмаа больё больё дараа л ярья. Төрийн төлөө Энзо, огтоно хоёр боож үхээл бас сониншд.

Мань мэтийн мулгуу амьтад мянгуужингийн үлгэр мэт юм зохиож байх хооронд манай томчууд хайч чулуу даавуу, хуруу, дэмбээ энтрээрээ хол ойрын лунзгар чадварлаг бизнесменүүдийг майр зөв бодлогоор санхүүжүүлж байгаа байхгүй юу тэ. Тэрэндээ нээх гоё тендер гээд нэр өгцөөн хөөрхөн. Иргэн баян бол улс баян. Ард баян байхын тулд авилга арвин байх тусмаа сайн гэжүган. Та нар шүү, дэмбээ шүү, дамба-очир шүү, тэгээд дээр нь дэлбэрэлт шүү амжилт. Нүдээ ирмэсэн эмоушн хавсаргав ;-)

Спортын хорхой

Юу л даа, яагаад спортын хорхой гэсийн гэж үү? Судалгаагаар ихэнх спортын хүмүүсийн 98,9 хувь нь цагаан хорхойтой байдаг гэсэн. Тийм тиймдээ бүр тэр хорхой нь шорт подолк, тектоник кеттэй гэсий шүү. Хэхэ заза бүлтэрсийн. Зүгээр 98,9 FM-ийг рекламдсийн гэж ирваатаал уу. За даа ер нь бол спортгүйгээр энэ дэлхийг, Энзо хүүг ч төсөөлөх аргагүй болохоор энэхүү категорыг нээе үү гэж бодоод. Ичих булчирхай ажилж эхэллээ шүү таминээ яанаа, аягүй бол намайг бузар жааны спортсмен гээд бодцон наажаагаа даа та нөхөд. Үгүй ээ үгүй би бол үзэгч. Мань мэт шиг дизайн муутай гарын тоглох гэж ханиадам болно биз. Үнэндээ үндэсний бөх, хөлбөмбөг хоёрт нугасгүй биш нугастай дуртай нэг нөхөр л байна.

Учир юу вэ гэжүү? Үлээвэр Элбэгээ, хомбооч Энхбаярын тулаанаас үнэндээ спортын тулаан сонирхолтой болоол тэр. Ингээд улс төржих гээд байгааг бодоход дараа “Улс төржий мөржий” гэсэн категор нээсэн нь дээр дэгээ. Хэн нүдээ бүлтэртэл үлээжийн, хэн хэний карманд гараа хийгээд мартав, нударган доторх ноотой наймаа гээл. Би улстөр мэдэхгүй л дээ, гэхдээ мэддэг царай гаргах заримдаа нээх гоё байдийн.

Үндэсний бөх, хөлбөмбөг хоёрт дуртай гэнэ үү Энзо? Энэ ёстой амныхаа зоргоор ангайжийнаа гэж боджоогоо байхдаа. Зарим нь аягүй бол дороо салаавч гаргаад суужаагаа, болиорой чи. Тэгж яриул амныхаа зоргоор ангайдаг болъё гэж би аав ээжээсээ гуйгаагүй хэмээн ар дагзныхаа арван долоон ширхэг үсээр андгайлъя. Битүүнд болсон барилдаанд битүү хүү Сүхбаатар аймгийн Онгон сумын Мөнгөнбаатар түрүүлэв, аягүй бол дараа жил Ховд аймгийн Зандан сумын бөх түрүүлэхийн байлгүй дээ. Ингээд хайр татаад байдаг байхгүй юу дээ эдгээр спортууд. Тэс хөндлөн энэ хоёр спортоос гадна секс бишээ сагс, арьсан бөмбөгний алгадаан (больболь), галбирын хальтаргаа (уран гулгалт), спорт алцаганаан (спорт бүжиг), одон бөмбөг банзаар савах наадаан (ширээний теннис), чулуун бөмбөг чичих наадаан (Биллъярд), за тэгээд яршиг төвөгтэй замын ярвигтай уралдаан гэх мэт сонирхохгүй спорт, солиорохгүй үг байхгүй хүн дээ би. Энэ этгээд сонин ч юм шиг, эргүү мангар ч юм шиг хэллэгүүд нэг л танил дотно сонсогдоод байгаа биз. Манай Өвөр Монголчууд маань баллана шүү нээрээ. За нэгхэн жишээ аваад дараа дэлгэрүүлэмц. Ингэжүган өнөөх хар гайхал Жеймс нэг наадаанчийг мэхэллээ, дараагийхийг маллалаа, дүүжиллээ гэжүган. Нэг довтолоол 2 тоглогчийг чад хийлгэчиж байгаам шиг байгаан. Энэ өгүүлбэрт хэд хэдэн ноцтой зүйлс байна. Нэгд. Хар гайхал гээд арьс өнгөний үзэл яваад байгаан. Хоёрт. Мэхэллээ, малаллаа гээд доромж үгс шогшоод байгаан. Гуравт дүүжиллээ гэжүган, зүгээр л аллага.

Эмэгтэйчүүд битгий сэтгэлээр унаарай спорт гэхээр “эрчүүд ахиад эхэллээ” гээд тойрч дэгдээд алга болчдог шүү таануус. Бүү санаа зов. Энэ категорын уриа бол спорт сонирхдоггүйг нь соотойтол, сонирхдогийг нь солиортол бичих зорилготой. Тэгээд чадах юм болуу даа гэж үү? Чадвар дорой ч чадахыг бодно доо, оролдоно доо.